PO
Inspiratie

Hoe culturele activiteiten bijdragen aan de basis- én sociaal-emotionele vaardigheden

Cultuur & School Utrecht
8 september 2022
Laat als eerste een reactie achter

Om leerlingen nog beter mee te kunnen laten doen in onze samenleving, komt minister Dennis Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs) dit schooljaar met een masterplan basisvaardigheden. Leerlingen moeten namelijk niet alleen beter gaan lezen, schrijven en rekenen, ze moeten ook digitale en burgerschapsvaardigheden ontwikkelen. Veel scholen maken zich momenteel echter niet de meeste zorgen over de basisvaardigheden van hun leerlingen, maar vooral over hun motivatie en welzijn. Door zowel de basisvaardigheden als de sociaal-emotionele vaardigheden te stimuleren, geef je leerlingen optimale kansen om zich volledig te kunnen ontwikkelen. Cultuuronderwijs speelt daarbij een essentiële rol.

Sociaal-emotionele vaardigheden
Na twee jaar corona wordt er momenteel vooral een beroep gedaan op de pedagogische vaardigheden van leraren om de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen te stimuleren. Goede sociaal-emotionele vaardigheden helpen leerlingen om te gaan met de eigen emoties maar ook met de emoties van anderen. Ze ontwikkelen dankzij die vaardigheden hun eigen persoonlijkheid en volgens Ronald Kox van het LKCA ook een ‘sociale antenne’ waarmee ze zich kunnen inleven in anderen, sociale codes leren duiden en normen en waarden kunnen ontwikkelen.

Eén van de manieren om hun sociaal-emotioneel welbevinden te verbeteren, is door middel van cultuureducatie, kunnen we lezen in De rol van cultuureducatie in het Nationaal Programma Onderwijs: een handreiking en inspiratie. Een mooie erkenning van de kracht van kunst en cultuur. Maar hoe zit het precies? Hoe grijpt cultuureducatie in op de sociaal-emotionele ontwikkeling? Ronald Kox deelt zijn zienswijze in het artikel Cultuur stimuleert de sociaal-emotionele ontwikkeling.

Cognitief-emotionele vaardigheden: de ontwikkeling van het hele brein
De Vrije Universiteit Amsterdam en Unesco gaan nog een stapje verder: hun onderzoek toont aan dat juist het investeren in de sociaal-emotionele vaardigheden van leerlingen bijdraagt aan het verbeteren van hun basisvaardigheden. De focus op alleen de cognitieve vaardigheden heeft de afgelopen decennia onbedoeld bijgedragen aan het vergroten van ongelijkheid tussen leerlingen en de focus op het individu in plaats van op gelijkheid en saamhorigheid.
Onderwijs zou gelijktijdig zowel de cognitieve als de sociaal-emotionele ontwikkeling moeten stimuleren: door te investeren in deze cognitief-emotionele vaardigheden wordt het gehele brein en daarmee het totale leerpotentieel van leerlingen gestimuleerd en ontwikkeld.

Cultuuronderwijs en de cognitief-emotionele ontwikkeling
Het inzetten van cultuuronderwijs is bij uitstek geschikt om de cognitief-emotionele vaardigheden te ontwikkelen. Door gelijktijdig de basisvaardigheden én de sociaal-emotionele vaardigheden te stimuleren, doe je niet alleen een beroep op het hoofd, maar óók op het hart en de handen. Je helpt zo het totale leerpotentieel van leerlingen te ontwikkelen. Culturele activiteiten zijn buitengewoon geschikt om betekenis te geven aan ervaringen, om emoties te ervaren, te delen en om ze een plek te geven. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) concludeerde in een onderzoek uit 2019 zelfs officieel dat het actief of passief beleven van kunst en cultuur de gezondheid en algehele welbevinden bevordert.

Cultuuraanbod voor sociaal-emotionele vaardigheden
Culturele activiteiten zijn elk op hun eigen manier gericht op de ontwikkeling van de sociaal-emotionele vaardigheden. Binnen het activiteitenaanbod op onze website kun je als leerkracht nog specifieker kiezen met welke vaardigheid je met jouw leerlingen aan de slag wilt. We hebben verschillende handige filters gebouwd die je helpen om culturele activiteiten te vinden die passen bij jouw wensen.

Wil je heel gericht werken aan een sociaal-emotionele vaardigheid van je leerlingen? Kies dan voor bijvoorbeeld voor het filter 21e Eeuwse vaardigheid: Sociale & culturele vaardigheden, Communiceren, Creatief denken, Kritisch denken, Problemen oplossen, Samenwerken of Zelfregulering. Ook onder het filter Thema vind je aansluiting bij diverse sociaal-emotionele vaardigheden zoals bijvoorbeeld Emoties/Gevoel, Fantasie/Verbeelding, Identiteit, Pesten, Vriendschap.
(Voor VO-cultuuraanbod voor sociaal-emotionele vaardigheden, klik hier.)

Cultuuraanbod voor basis- én cognitief-emotionele vaardigheden
Wil je als school meer aandacht besteden aan de basisvaardigheid taal? Dan vink je eenvoudig bij het filter Schoolvak Nederlands aan of kies je voor de discipline Taal. Wil je meer aandacht besteden aan rekenen/wiskunde? Kies dan bij Schoolvak Rekenen/Wiskunde. Wil je meer aandacht besteden aan burgerschap? Kies dan bij het filter Thema voor Burgerschap. Wil je inzetten op digitale geletterdheid? De volgende vier 21e eeuwse vaardigheden (en filters) omvatten alle vaardigheden die je als leerling nodig hebt om je in onze digitale samenleving staande te houden en jezelf te ontwikkelen: Informatievaardigheden, ICT-basisvaardigheden, Computational thinking en Mediawijsheid.
(Voor VO-cultuuraanbod voor basis- en cognitief-emotionele vaardigheden, klik hier.)

Wist je dat?
…je ook een subsidieaanvraag vanuit het Rijk kunt doen om de basisvaardigheden op jouw school te versterken? Heb je hulp nodig? Neem dan contact op met onze consulenten via consulent@cultuurenschoolutrecht.nl

Headerfoto: Bas de Meijer

Cookies

Deze website gebruikt cookies om je een optimale ervaring te bieden.

Blijf op de hoogte van cultuurnieuws

Ik ontvang graag het nieuws van Cultuur & School Utrecht & updates van het Kennisplatform:
Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het privacybeleid en de servicevoorwaarden van Google zijn van toepassing.