Impressie Cultuur & School Utrecht Inspiratiedag 2022
Het is woensdagmiddag, half 3. Buiten schijnt de zon en in het Spoorwegmuseum druppelen de belangstellenden uit het Utrechtse cultuuronderwijsveld binnen voor de jaarlijkse Cultuur & School Utrecht Inspiratiedag. Kleurrijke én enthousiaste mensen: bijna allemaal steken ze hun vinger op als directeur Karen Jong vraagt wie er sinds het opheffen van de coronamaatregelen al een culturele activiteit heeft bezocht of georganiseerd. De blijdschap om het feit dat dat weer kan, is duidelijk voelbaar in de zaal.
Zelf bezocht Karen de try-out Van Kooten en de Beat van Kasper van Kooten, waarin hij onder andere vertelt over het plastic drumstelletje dat hij van zijn oma en opa kreeg op zijn vijfde verjaardag. Dat drumstel wakkert zijn liefde voor muziek aan.
Als Kasper 11 jaar is, vindt er een belangrijk moment in zijn leven plaats. Jan Pijnenburg, de drummer van Doe Maar, ziet Kasper drummen en zegt tegen zijn ouders: “Die jongen heeft aanleg, daar moeten jullie iets mee doen!” Dat moment is heel bepalend voor Kasper: eindelijk wordt zijn liefde voor muziek (h)erkend, eindelijk wordt er iets gezien dat in de televisiefamilie niet voor de hand lag: een muzikant!
“De mogelijkheid voor talentontwikkeling begint bij het stimuleren van die talenten. Door ze te zien, door kinderen en jongeren zelfvertrouwen te geven en door het stimuleren van succeservaringen. Focus op talent is een positieve manier om te bewerkstelligen dat mensen het beste uit zichzelf halen. Mensen die zich concentreren op het tot bloei laten komen van hun talenten zijn gelukkige mensen. De een wil bezig zijn met muziek, de ander met bijvoorbeeld dans en weer een ander met theater. Binnen een rijke leeromgeving worden talenten ontdekt, ontwikkeld en zichtbaar. En dat is precies wat jullie ook doen”, zegt Karen tegen alle aanwezigen. “Jullie stimuleren kinderen en jongeren om te doen wat ze het állerleukst vinden, jullie zien hen. Eigenlijk zijn jullie allemaal een beetje Jan Pijnenburg.”
Wicked problems
De Inspiratiedag staat in het teken van Back to the Future. Een mooi contrast met de oude treinen en het nostalgische ‘Grote Blauwe Bord’ dat ooit de vertrekkende treinen aankondigde in de hal van Utrecht CS en een belangrijk ontmoetingspunt was voor reizigers. “De toekomst gaat er heel anders uitzien dan het verleden”, beschrijft keynotespreker Merlijn Twaalfhoven.
“Waar je leven vroeger uitgestippeld was en de wereldproblemen overzichtelijk, is de toekomst nu onzeker en zijn de globale problemen wicked problems geworden. Ze zijn complex, dynamisch en staan niet op zichzelf. Er is dus ook niet één oplossing voor. Als je de ene knop de goede kant op draait, draait er ergens anders een knop mee.”
De toekomst is onzeker, dus leer denken als een kunstenaar
De kunstenaarsmindset
De belangrijkste vraag die Merlijn zichzelf en de zaal stelt is: hoe navigeer je in een wereld van onzekerheid? Hij wil daarmee overigens geen doemscenario schetsen. “Maar dan moeten we het wel anders aanpakken dan nu. Met alleen een ingenieur, loodgieter of politicus gaan we het niet redden. Wat we nodig hebben, is een kunstenaarsmindset.”
Volgens Merlijn kun je met zo’n mindset bijdragen aan oplossingen voor de grote uitdagingen van de 21e eeuw. “Veel mensen zien kunst als een product. Er is een plek voor, zoals het museum. En een tijd, zoals de voorstelling om acht uur. Maar kunst is vooral een proces. Het gaat over verbeeldingskracht, over anders kijken. Over schoonheid en verbinding. Kunstenaars spelen en experimenteren, en zijn niet bang om te falen. Ze maken, testen en delen, en bouwen zo écht iets. Dat hebben we nodig.”
Dromen vormgeven in de klas
En dus nodigt Merlijn de zaal uit om op zoek te gaan naar die mindset in de klas. Volgens hem zitten de aspecten van een kunstenaarsmindset in iedereen. “Ze zijn van ons allemaal, je hebt ze heel vaak nodig in het leven. Kijk hoe je die aspecten kunt verweven in je lessen en methodes. Niet alleen in het uurtje ‘kunst in de klas’, maar altijd. Jullie begeleiden kinderen naar zelfstandigheid, jullie bereiden ze voor op de toekomst. Geef kinderen mee dat het niet erg is dat de toekomst onzeker is. Dat er zovéél onzeker is. En dat je met vragen als ‘wat zie je’, ‘wat voel je’ en ‘wat kun je je nog meer voorstellen’ de zintuigen kunt prikkelen en dromen kunt vormgeven.”
De volledige keynote van Merlijn Twaalfhoven:
Inspiratiesessies
Na deze inspirerende start gaan alle aanwezigen uiteen in drie Inspiratiesessies. Bekijk een verslag van deze sessies:
- Inspiratiesessie Merlijn Twaalfhoven
- Inspiratiesessie Onias Landveld
- Inspiratiesessie STRP
Wist je dat?
… de Inspiratiedag traditiegetrouw de start is van het nieuwe culturele schooljaar? Ontdek het cultuuraanbod voor schooljaar 2022-2023.
Foto’s: Anna van Kooij