VO
Inspiratie

De picto-museumkaart is er voor leerlingen met een communicatieve beperking

EMB Nederland
30 juni 2022
Laat als eerste een reactie achter

Hoe bezoek je een museum met leerlingen die moeite hebben met taal of die niet kunnen spreken? En hoe geef je als museumbezoeker woorden aan wat je voelt, wat je ziet, wat je verwondert of verbaast als je niet kunt spreken, maar je wel wat te vertellen of te vragen hebt?

Daarom is de picto-museumkaart ontwikkeld. Een uniek product in de museumwereld. De gratis kaart is een initiatief van EMB Nederland, de landelijke belangenbehartiger voor mensen met een (ernstige) meervoudige beperking en hun naasten, en de International Society for Augmentative and Alternative Communication (ISAAC-NF). Het is bedoeld om personen die ondersteunende communicatie gebruiken meer te laten genieten en te betrekken bij het museumbezoek.

Toegankelijke communicatie als recht
Communicatie tijdens een museumbezoek is een recht voor iedereen, zoals gesteld in het VN-verdrag voor de rechten van de mens. Tot dusver is er wel veel aandacht geweest voor het toegankelijk maken van gebouwen en voorzieningen voor iedereen, maar is toegankelijke communicatie nog niet overal beschikbaar. En dat is jammer, want het is eigenlijk best een brede groep mensen die leeft met een communicatieve beperking. Je kunt hierbij denken aan (VSO) leerlingen met afasie, autisme of met een meervoudige beperking. De laatste tijd is er in de culturele sector aandacht voor mensen met een auditieve beperking, waardoor er rondleidingen zijn in gebarentaal of met NmG, maar het museum blijft uiteindelijk toch een vrij talige omgeving. De picto-museumkaart brengt hier nu verandering in.

Wat is de picto-museumkaart en hoe gebruik ik deze?
De picto-museumkaart is een gelamineerde kaart op A4-formaat waarop gekleurde pictogrammen staan die te maken hebben met museumbezoek en communicatie-uitingen die daarbij kunnen horen. De verschillende kleuren verwijzen naar diverse woordcategorieën. Zo zijn alle persoonlijk voornaamwoorden geel, alle werkwoorden groen, de bijwoorden blauw, de zelfstandige naamwoorden oranje en de vragende voornaamwoorden bruin. Zo kun je snel weten waar op de picto-kaart je het pictogram kunt vinden dat past bij en staat voor wat je wilt zeggen.

Een niet-sprekend persoon kan zelf de picto aanwijzen en zo ‘benoemen’ wat hij/zij ziet of op dat moment wil ‘zeggen’. Zo krijgt iemand actief invloed op de communicatie tijdens het museumbezoek en is zo meer betrokken, waardoor het contact laagdrempeliger wordt. De OC-gebruiker (degene die ondersteunende communicatie gebruikt in zijn/haar dagelijks taalgebruik) kan de picto-museumkaart gebruiken naast de kernwoordenschat op zijn/haar eigen communicatiemiddel.

Niet alleen de persoon met een communicatiebeperking kan de picto-museumkaart inzetten. Ook de begeleider of een museumdocent kan d.m.v. modelleren (voordoen en het aanwijzen van het pictogram op de kaart) zijn/haar communicatie aan de niet-sprekende bezoeker beter duidelijk maken, doordat wat de begeleider zegt ondersteund wordt middels visualisatie met behulp van een pictogram. Op de achterzijde van de picto-museumkaart staat een korte instructie voor de gebruiker.

Bijvoorbeeld: De rondleider vertelt: “Ik zie een schilderij.” Tegelijk met het uitspreken van het woord “Ik” kan de rondleider het pictogram “Ik” aanwijzen. “Ik” is een persoonlijk voornaamwoord en staat dus bij een van de gele hokjes. Zo kun je ook het werkwoord “zie” (groen) en het zelfstandig naamwoord “schilderij” (oranje) aanwijzen en ‘benoemen’.

Waarom zou ik de picto-museumkaart gebruiken tijdens mijn museumlessen?
Wanneer je tegelijkertijd visualiseert, ondersteun je de gesproken taal. Ook zorgt het aanwijzen ervoor dat het spreektempo wat omlaag gaat, zodat de bezoeker met een communicatiebeperking de tijd krijgt om de aangeboden informatie (beter) te verwerken en te volgen. De picto-museumkaart is tijdens rondleidingen uitstekend te gebruiken in combinatie met NmG (Nederlands met Gebaren). Op deze manier sluit de communicatie van de museumdocent aan bij de manier van communiceren in het speciaal onderwijs, zoals op mytylscholen. Hierdoor kan museumbezoek voor het speciaal onderwijs extra aantrekkelijk gemaakt worden.

Nieuwsgierig?
Voor bezoekers en musea is bovenstaand filmpje gemaakt over het gebruik van de picto-museumkaart. De picto-museumkaart is beschikbaar in de volgende Utrechtse musea: Centraal Museum, Museum Catharijneconvent, Museum Speelklok, Sonnenborgh – museum & sterrenwacht, nijntje museum en Spoorwegmuseum.

Deze musea hebben de picto-museumkaart beschikbaar

Wist je dat?
… veel activiteiten uit het activiteitenaanbod van onze aanbieders ook geschikt zijn voor leerlingen met een auditieve, verstandelijke of psychische uitdaging of met een taalachterstand?

Cookies

Deze website gebruikt cookies om je een optimale ervaring te bieden.

Blijf op de hoogte van cultuurnieuws

Ik ontvang graag het nieuws van Cultuur & School Utrecht & updates van het Kennisplatform:
Deze site wordt beschermd door reCAPTCHA en het privacybeleid en de servicevoorwaarden van Google zijn van toepassing.